O szkole
Był rok 1999, gdy w Szkole Podstawowej w Połajewie, jako pierwszej szkole w regionie, pojawiła się technologia Apple. Położona w gminie rolniczej i miejscowości liczącej 2410 mieszkańców szkoła dziś jest inspiracją dla innych placówek w Wielkopolsce w wykorzystaniu technologii komunikacyjno-informacyjnych (TIK) na lekcjach i kółkach zainteresowań. Na 40 nauczycieli i 302 uczniów czekają m.in.: 4 mobilne pracownie iPadowe (97 urządzeń), 100 tabletów, pracownia iMac (14 urządzeń), 5 MacBooków Air, 2 dywany interaktywne (jeden do zajęć z pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów niepełnosprawnych), 3 Apple TV, 8 okularów VR, 2 drukarki 3D, roboty edukacyjne Dash & Dot, Ozoboty, mBoty, Cue, Bee-Boty, Blue-Boty, drony, mikrokontrolery BeCREO, klocki LEGO Mindstorms, Spike, WeDo i wiele innych. To, co wyróżnia szkołę na tle innych placówek, to praca uczniów na informatyce w małych grupach już od pierwszej klasy. Ta dostępność narzędzi we wzorcowy sposób realizuje wizję nauczania z technologią Apple.
Wyzwanie
Wszystko zaczęło się od pierwszego zakupu sprzętu Apple do szkoły w 1999 r. z inicjatywy Małgorzaty Dudek, pani dyrektor tworzącego się wówczas gimnazjum obok SP w Połajewie. Już wtedy do klasy szóstej uczniowie korzystali z komputerów PC, a najstarsi – z pracowni Mac, poznając oba środowiska Windows i MacOS. W 2003 roku stery szkoły podstawowej przejęła Lucyna Stolcman, która postanowiła kontynuować obraną drogę z jeszcze bardziej śmiałą wizją. Gdy w 2016 r. wymieniono urządzenia Mac na nowe, zmiany przyspieszyły. – Pomysł stworzenia mobilnej pracowni multimedialnej zrodził się podczas konferencji KAASK w Nowym Tomyślu. Od tego czasu naszym przewodnim hasłem stało się: „TIKam zdrowo, bo myślę, planuję i programuję”. Zależy nam, by uczniowie wiedzieli, że iPad służy nie tylko do grania, ale by przede wszystkim posługiwali się nim w celach edukacyjnych – mówi Lucyna Stolcman, dyrektor SP w Połajewie. Szybko zakupiono łącze światłowodowe i serwer, pozyskane z projektu eSzkoła-Wielkopolska i ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Wkrótce pojawiły się także pierwsze urządzenia iPad oraz partner szkoleniowy, oferujący sprzęt i serwis techniczny w postaci firmy Cortland, autoryzowanego przedstawiciela Apple w Polsce.
Marta Nowak
wicedyrektor, informatyk i administrator technologii Apple w szkole
Rozwiązanie
Gdzie śmiała wizja, tam musi być lider zmiany. W Połajewie tę rolę pełni Marta Nowak, z wykształcenia nauczycielka wychowania fizycznego, edukacji wczesnoszkolnej i informatyki, wicedyrektorka, która odpowiada za sprzęt oraz szkolenie koleżanek i kolegów. Wszyscy nauczyciele wprawdzie przeszli kurs Apple Teacher, prowadzony przez trenerów Cortland, na który środki pani dyrektor pozyskała z Krajowego Funduszu Szkoleniowego, ale Marta dodatkowo regularnie prowadzi spotkania w małych grupach. – Nauczyciele dzielą się na zespoły: edukacji wczesnoszkolnej, nauk ścisłych czy humanistycznych, a Marta pokazuje, z jakich aplikacji warto korzystać i robi to świetnie, tłumacząc w prosty sposób i inspirując do pracy z wykorzystaniem iPadów w nauczaniu – mówi Lucyna Stolcman.
Kompetencje cyfrowe przydają się także podczas wyjazdów kadry pedagogicznej na kursy językowe w ramach programu Erasmus+, podczas których zespół podnosi swoje kompetencje w komunikowaniu się w języku obcym. Z pomocą iPada nauczyciele robią notatki, fotorelacje lub filmy w aplikacji iMovie, które stanowią cyfrową dokumentację.
Jak po latach korzystania z technologii w procesie nauczania i uczenia się wygląda typowa lekcja w SP Połajewo? Nauczyciele matematyki, biologii, geografii, historii czy języków – absolutnie wszyscy rezerwują sprzęt z mobilnej pracowni iPadowej. Nie ma dnia, żeby nie był w użyciu. – Na przykład na lekcji języka angielskiego uczniowie powtarzają słówka w aplikacji Inta.Ling, tworzą Padlety, wizualne notatki na iPadzie, korzystają z aplikacji Quizizz, Kahoot, Quizlet i wielu innych. Na informatyce dzieci pracują w aplikacji ScratchJr, Kodable, CodeSpark, RunMarco, Ligthbot Hour. Uczą się programować i ćwiczą logiczne myślenie ze Scottie Go!, SpriteBox, kodują, tworzą funkcje i pętle w aplikacji Playgrounds, Pocket Code czy wreszcie stosują narzędzia do generacji modeli w rzeczywistości rozszerzonej Reality Composer – mówi Marta Nowak. Zapytana o uniwersalne narzędzia, po które sięgają nauczyciele różnych przedmiotów, wymienia aplikacje: Keynote, Clips, Canva, DigiPuzzle, Notatki, Klasa i wiele innych.
Marta Nowak
wicedyrektor, informatyk i administrator technologii Apple w szkole
Efekty
Połajewscy uczniowie zaprzyjaźniają się ze sprzętem od najmłodszych lat. Często proszą nauczyciela o przesłanie rodzicom nazwy nowej aplikacji, a po kilku dniach chwalą się efektami popołudniowych projektów. To także dzięki technologii możliwy jest łatwy i częsty kontakt ze społecznością szkolną, m.in. za pomocą dziennika elektronicznego Vulcan, pakietu Office365 lub ClassDojo. W tej ostatniej każda z klas 1 – 3 ma założoną swoją grupę, w której pojawiają się relacje z dnia i odbywa komunikacja z rodzicami.
Uczniowie śmiało podejmują się nowych wyzwań. – Ostatnio wspólnie z zaprzyjaźnioną szkołą zrealizowaliśmy projekt Lektury w 3D, w ramach którego dzieci za pomocą długopisów 3D wykonały rysunek Scrooge’a z „Opowieści wigilijnej” Charlesa Dickensa. Następnie korzystając z funkcji Green Screen na iPadzie sfotografowaliśmy tę postać na zielonym tle i korzystając z aplikacji ChatterKid stworzyliśmy film animowany. Patrząc z perspektywy nauczyciela informatyki myślę, że ta kreatywność w wykorzystaniu nowych technologii przez nauczycieli przedmiotowych jest najfajniejsza – mówi Marta Nowak.
Od 5 lat szkoła bierze udział ogólnopolskim programie Edukacja przez szachy w szkole i tzw. godzinę dyrektorską przeznacza na naukę gry dla najmłodszych uczniów. Tradycyjną formułę zajęć z szachownicą lub grami logicznymi nauczyciel przeplata z treningiem na chess.com, lichess.org, kurnik.pl. – Sukcesy? Jesteśmy powiatowymi mistrzami w szachach! Trening logicznego myślenia i kontakt z technologią procentuje również w ścisłych przedmiotach. W ubiegłym roku na egzaminie ósmoklasisty z matematyki nasi uczniowie osiągnęli wynik o 8% wyższy niż średnia krajowa – mówi Lucyna Stolcman.
Ostatnio szkoła gościła wicekuratora i wicewojewodę, którzy przyglądali się efektom pracy nauczycieli w nauczaniu TIK. Zgodnie zauważyli, że placówka ma bardzo kompetentną kadrę pedagogiczną, zbudowane relacje i panuje dobra atmosfera, co wpływa na uzyskiwanie efektów w nauczaniu i wychowywaniu dzieci.
Lucyna Stolcman
dyrektor SP w Połajewie
Po pierwsze: zaufanie
Pani dyrektor podkreśla, jakim zaufaniem darzy Martę Nowak. To właśnie za jej namową, a za zgodą dyrekcji i wójta, uczniowie zostali podzieleni na mniejsze grupy na informatyce. Zgodnie też z sugestią Marty szkoła wypożyczyła iPady uczniom do domów na czas kształcenia na odległość w okresie pandemii Covid-19. – Przekonał mnie argument, że iPad pozwala na pełną kontrolę wgrywanych aplikacji, nie jest podatny na wirusy, a etui zabezpiecza przed ewentualnym uszkodzeniem.Nie odważyłam się przekazać w użytkowanie urządzeń mobilnych innych niż iPady, ponieważ wiedziałam, że to sprzęt niezawodny – mówi dyrektor szkoły. Z dumą podkreśla, że zdalne nauczanie szkoła wprowadziła w ciągu tygodnia. Wszyscy mieli obowiązek kontaktowania się poprzez aplikację Microsoft Teams, a w klasach 1 – 3 dodatkowo używano przyjaznej dla młodszych dzieci aplikacji ClassDojo. Marta Nowak nagrywała filmy instruktażowe i umieszczała je dla rodziców w edzienniku lub na stronie internetowej. Dzięki zaawansowanej technologii rodzice uczniów otrzymywali na bieżąco wszystkie istotne informacje i zadania. Przy takiej formie kontaktu od razu widać, kto, co i kiedy zrobił, można ocenić i dać szybką informację zwrotną.
Lucyna Stolcman
dyrektor SP w Połajewie
Współpraca projektowa
Ponieważ uczniowie świetnie czują się w uczeniu z wykorzystaniem technologii, szkoła postanowiła wejść na wyższy poziom i wprowadzić zajęcia w metodologii STEAM (Science – nauka, Technology – technologia, Engineering – inżynieria, Art – sztuka, Mathematics – matematyka). Dzięki udziałowi w programie Laboratoria Przyszłości i wysokiemu dofinansowaniu, zakupiono m.in. drukarki 3D. Uczniowie w ramach koła robotyki i programowania najpierw narysowali figury szachowe, potem zwymiarowali, wykonali projekt i wydrukowali na drukarce 3D. Innym razem na plastyce naszkicowali foremki do pieczenia pierników, na matematyce obliczyli powierzchnię figur, na informatyce zaprojektowali i wydrukowali na drukarce 3D, a na lekcji techniki upiekli pierniki i zjedli ze smakiem. To wszystko w ramach innowacji „Świąteczne WOW, czyli wymyśl, zaprojektuj, wykonaj i zastosuj”.
Marta Nowak prowadzi także koła „Centrum Mistrzostwa Informatycznego” dla uczniów klas czwartych oraz „Ster na programowanie” dla młodszej grupy, gdzie kodują i dekodują, ale też poznają ogólne informacje o świecie. Szkoła co roku uczestniczy w CodeWeeku w ramach Europejskiego Tygodnia Kodowania.
Marta Nowak
wicedyrektor, informatyk i administrator technologii Apple w szkole
Nie poprzestajemy na marzeniach
Wśród planów i celów długoterminowych dyrekcja wymienia te innowacje technologiczne w otoczeniu szkoły, które wpływają na budowę kultury i oddziałują na społeczność. Pierwszy to wymiana drzwi wejściowych i założenie zamka magnetycznego, który działa na legitymację szkolną, mającą formę karty magnetycznej z chipem. Te już funkcjonują w szkole od 2 lat, a z czasem zastąpią kartę biblioteczną. Drugim rozwiązaniem są neonki. – To nowoczesny system odbioru dzieci ze świetlicy za pomocą czytnika kodu QR. Mamy zaprzyjaźnioną szkołę, która z tego rozwiązania korzysta i będziemy się nią inspirować – mówi Marta Nowak. Zdradza też, jakie kolejne wyzwania systemowe i organizacyjne są w planach: zaprojektowanie razem z uczniami aplikacji do rejestracji sprzętu IT, wypożyczania iPadów i zgłaszania uszkodzeń w szkole. – Moim marzeniem jest, by w każdej klasopracowni była szafa z urządzeniami iPad i tyle komputerów Mac, by uczniowie pracowali w modelu 1:1, a iPady zabierali ze sobą do domu – mówi Lucyna Stolcman. Na razie jednak dyrekcja spogląda chłodnym okiem na plany, bo tyle ich jeszcze pozostało do zrealizowania.
Monika Marciniak,
Dyrektor SP w Białej
„Fiedlerówka” zasługuje na miano inspirującej szkoły. Dla mnie praca, jaką wykonują pani dyrektor Lucyna Stolcman i nauczyciele, to ogromna inspiracja do działania w sposób kreatywny, nietuzinkowy i na miarę naszych czasów. Pokazują bowiem, jak odczarować nowoczesne technologie, by stały się narzędziem w codziennej pracy nauczyciela. Zakup sprzętu to jednak nie wszystko. Potrzebny jest mądry lider wdrażania technologii, jak pani Marta Nowak, której pasja, kreatywność i pracowitość przekładają się na sukcesy uczniów, a merytoryczne przygotowanie wspiera nauczycieli. Dzięki obu paniom dowiedziałam się, że zakup iPada jest możliwy przez każdą, nawet małą wiejską szkołę, w której jestem dyrektorem.
iPad to inny wymiar edukacji: daje ogromne możliwości do działania, wpływa na atrakcyjność prowadzonych lekcji i motywację uczniów do nauki. Wśród nauczycieli spotkałam się ze stwierdzeniem, że „nowoczesne technologie przeszkadzają w realizowaniu podstawy programowej”. To nieprawda. „Fiedlerówka” to doskonały przykład na to, jak iPad wspiera pracę nauczyciela w realizacji podstawy programowej, czego dowodem są wysokie wyniki uczniów na egzaminie ósmoklasisty.
Gdyby na mojej drodze nie pojawiła się pani dyrektor Lucyna Stolcman, myślę, że dużo więcej czasu zajęłoby mi wdrażanie TIK w mojej placówce. To pani Lucyna pokazała mi kreatywną, nowoczesną i inspirującą szkołę, która pracuje na bardzo wysokim poziomie. Cieszę się, że moja koleżanka po fachu na co dzień dzieli się wiedzą i doświadczeniem, służy pomocą i nie zamyka się w czterech ścianach gabinetu, tylko zaraża innych pedagogicznym optymizmem.